Λεπτό ενδομήτριο

Το πάχος του ενδομητρίου ή στην πραγματικότητα, η μη επίτευξη επαρκούς πάχους, είναι ένα από τα πιο δύσκολα στην αντιμετώπιση προβλήματα στην αναπαραγωγική ιατρική. Το ενδομήτριο, λόγω της έλλειψης οιστρογόνων, είναι πάντα λεπτό στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.

Σε αυτήν την περίπτωση, η ορμονική υποκατάσταση με οιστρογόνα, βοηθά στην αύξηση του πάχους, έτσι ώστε να μπορέσει να επιτευχθεί η εμφύτευση και να υποστηριχθεί μια πρώιμη εγκυμοσύνη. Πολλές φορές όμως, το ενδομήτριο δεν παχαίνει και σε γυναίκες με κανονικούς εμμηνορροϊκούς κύκλους. Σε φυσικούς κύκλους ή ακόμα και σε φαρμακευτικούς κύκλους, με ορμονική υποκατάσταση.

Γιατί λοιπόν μπορεί το ενδομήτριο να μην παχαίνει όσο πρέπει και όσο το θέλουμε;

Αυτό μπορεί να οφείλεται σε :

• Αντίδραση στη μακροχρόνια χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή ενέσεων GNRH down reg που πολλές φορές χρησιμοποιούνται

• Ενδομήτριες συμφύσεις (ουλώδης ιστός), που οφείλονται σε προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις όπως χειρουργικές διακοπές Κυήσεως, ινομυομεκτομές κ.λπ. ή λοιμώξεις (ενδομητίτιδα), PID κ.λπ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η υστεροσκόπηση είναι θεραπεία 1ης γραμμής. Μπορεί να χρειαστούν επαναλαμβανόμενες χειρουργικές επεμβάσεις και πρόσθετες θεραπείες με οιστρογόνα. Ακόμα κι αν ο ουλώδης ιστός διορθωθεί τελικά, συνήθως δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι το αποκατεστημένο ενδομήτριο θα είναι υγιές σε επίπεδο κυττάρων και το πάχος μπορεί να συνεχίσει να αποτελεί πρόβλημα, ακόμη και μετά από πολλαπλές χειρουργικές επεμβάσεις.

• Η χρόνια ενδομητρίτιδα, λόγω λοιμώξεων στο παρελθόν, μπορεί να προκαλέσει επίμονο λεπτό ενδομήτριο με ή χωρίς συμφύσεις. Μια διαγνωστική υστεροσκόπηση, όταν εκτελείται από έναν έμπειρο ειδικό στην αναπαραγωγική ιατρική, μπορεί να βοηθήσει πολύ στη διάγνωση. Οι βιοψίες του ενδομητρίου και η ανάλυση σε μοριακό επίπεδο, μπορούν να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση. Τριπλό σχήμα αντιβιοτικών για τουλάχιστον 10 ημέρες, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στο επακόλουθο πάχος του rενδομητριου και να αποκαταστήσει αυτό. Δεν υπάρχουν πειστικές ενδείξεις ότι οι ενδομήτριες εγχύσεις αντιβιοτικών βοηθούν περισσότερο από τη θεραπεία από το στόμα.

• Κανένας προφανής λόγος ( ; Ανοσολογικός ). Τι συμβαίνει όμως, όταν το ενδομήτριο παραμένει λεπτό, χωρίς προφανή λόγο ή οι χειρουργικές θεραπείες και οι αντιβιοτικές θεραπείες δεν έχουν αποτέλεσμα; Εδώ μπορεί να βοηθήσουν νέες θεραπείες, όπως PRP ενδομητρίου, PL αναζωογόνηση ενδομητρίου, έγχυση βλαστοκυττάρων ή GCF ή συνδυασμός των παραπάνω.

PRP ενδομητρίου

Πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια (μετά από διπλή φυγοκέντρηση) εγχέεται μέσα στο ενδομήτριο, με τη βοήθεια καθετήρα . Αυτό συμβαίνει σε μια απλή διαδικασία εξωτερικών ασθενών που είναι αρκετά παρόμοια με την εμβρυομεταφορά. Αυτό, ειδικά όταν σχετίζεται με ταυτόχρονο ξύσιμο του ενδομητρίου, μπορεί να ενεργοποιήσει αναγεννητικά ενδομήτρια βλαστοκύτταρα και να δημιουργήσει νέα αγγεία και κυτοκίνες που βοηθούν κατά πολύ στο πάχος του ενδομητρίου. Εάν το τραχηλικό κανάλι έχει στένωση, η ίδια διαδικασία μπορεί επίσης να γίνει με μέθη ή ακόμη και να συνδυαστεί με υστεροσκόπηση. Συνήθως προτιμούμε να χρησιμοποιούμε αυτήν την τεχνική όταν το ενδομήτριο παραμένει λεπτό μετά από χειρουργική διόρθωση ήπιου ουλώδους ιστού ή μετά από θεραπεία με αντιβιοτικά σε περιπτώσεις χρονιάς ενδομητρήτιδας.

PL Αναζωογόνηση ενδομητρίου

Με αυτή τη νέα τεχνική, το αίμα που λαμβάνεται από το αντιβράχιο φυγοκεντρείται σε ένα πολύ ισχυρότερο μηχάνημα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τον πλήρη διαχωρισμό κάθε συστατικού, τη διάσπαση των αιμοπεταλίων στο πλάσμα λόγω της ενεργοποίησης της λυσάσης των αιμοπεταλίων (platelet lysate) και της συλλογής και συγκέντρωσης ενός εμπλουτισμένου ομολόγου μείγματος αυξητικών παραγόντων και κυτοκινών. Η συγκέντρωση αυτών υποτίθεται ότι είναι 10-15 φορές μεγαλύτερη από ό,τι συνήθως. Ως αποτέλεσμα, η αναζωογόνηση του ενδομητρίου μπορεί να είναι ταχύτερη και να διαρκέσει περισσότερο. Η διαδικασία μπορεί να γίνει είτε ως εξωτερικός ασθενής στο ιατρείο, είτε υπό μέθη σε γυναίκες που εμφανίζουν δυσκολίες στον καθετηριασμό του τραχήλου ή ακόμη και σε συνδυασμό με υστεροσκόπηση.

Σημερα, προτιμάμε να χρησιμοποιούμε αυτήν την τεχνική, σε περιπτώσεις ήπιας έως μέτριας νόσου του Asherman, μετά από χειρουργεία , όπου το πάχος του ενδομητρίου υπερηχογραφικά δεν έχει πλήρως αποκατασταθεί ή σε περιπτώσεις χρόνιας ενδομητρίτιδας που έχουν υποβληθεί σε προηγούμενη θεραπεία με αντιβίωση, δίχως καμία ανταπόκριση.

Έγχυση βλαστοκυττάρων \ PL αναζωογόνηση ενδομητρίου

Ο λιπώδης ιστός συλλέγεται με μια μικρή τομή στην κοιλιά. Αυτός φυγοκεντρείται και αναπτύσσεται σε καλλιέργεια για περίπου ένα μήνα, με στόχο τη δημιουργία βλαστοκυττάρων που προέρχονται από λιπώδη ιστό. Αυτά συνδυάζονται με ένα μείγμα PL και εγχέονται κάτω από το ενδομήτριο, κατά προτίμηση υπό υστεροσκοπική καθοδήγηση. Αυτή η τεχνική είναι νέα και πρωτοποριακή και εφαρμόζεται συνήθως σε πολύ δύσκολες και επίμονες περιπτώσεις (Severe Asherman). Αν δεν είναι πετυχημένος και αυτός ο τρόπος, η επόμενη λύση είναι η παρένθετη μητρότητα.

GCSF

Το GCSF είναι μια γλυκοπρωτεΐνη, που αποτελεί ουσιαστικά έναν αιμοποιητικό αυξητικό παράγοντα που ρυθμίζει το σχηματισμό ουδετερόφιλων, τα οποία είναι λευκά αιμοσφαίρια, που αυξάνονται σε φλεγμονές και λοιμώξεις. Έχει διαπιστωθεί ότι βοηθάει επίσης στο σχηματισμό μικροαγγείων στο ενδομήτριο, αυξάνοντας τη ροή του αίματος. Μπορεί επίσης να επηρεάσει την εμφύτευση τροποποιώντας τοπικούς παράγοντες φλεγμονής, όπως τα μακροφάγα.

Σε πολλές μελέτες, έχει αποδειχθεί ότι  βοηθά στην αύξηση του πάχους του ενδομήτριου. Ακόμη και όταν το πάχος δεν είναι κύριο ζήτημα, σε πολλές ανεξήγητες αποτυχίες εμφύτευσης, με πιθανή τοπική ανοσολογική αιτιολογία, το GCSF  αυξάνει το ποσοστό εγκυμοσύνης. Χρησιμοποιούμε GCSF όταν έχουμε ανεξήγητο μειωμένο πάχος του ενδομητρίου  ή οριακό πάχος  ή σε περιπτώσεις ανεξήγητων αποτυχιών εμφύτευσης ή ανοσολογικών τοπικών παραγόντων, ανεξαρτήτως πάχους. Μερικές φορές μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με αναζωογόνηση ενδομητρίου PL σε δύσκολες περιπτώσεις πολυπαραγοντικής αιτιολογίας. Αυτό το ονομάζουμε ισχυρή ενδομήτρια έγχυση Forte Mixture.